18/06/2023 05:05
(PLVN) – Ô nhiễm kênh rạch là một trong những vấn đề môi trường vô cùng nhức nhối tại TP HCM, hầu hết những dòng kênh rạch đều bị “bức tử” bởi nước và rác thải. Trước sự kêu cứu tưởng chừng như vô vọng đó, một nhóm các bạn trẻ đã cùng nhau thành lập một biệt đội lội bùn dọn rác dưới những dòng kênh đen ở Sài Gòn.
Phủ xanh kênh rạch
Từ lâu, những con kênh, rạch phủ kín khắp địa bàn đã trở thành nét đặc trưng vốn có của TP HCM. Vốn đây có thể là lợi thế giúp thành phố phát triển du lịch đường thuỷ nhất là khi thời gian gần đây tại một số địa phương đã triển khai đi thuyền ngắm kênh, nghe ca nhạc trên kênh,… Tuy nhiên phát triển du lịch đường thủy chưa bao giờ dễ dàng bởi hệ thống kênh, rạch tại TP HCM luôn trong tình trạng ô nhiễm, bốc mùi.
Theo thời gian, những con kênh xanh rì một thời dần bị “bức tử” bởi nước, rác thải và tình trạng san lấp trái phép. Không biết từ bao giờ những con kênh mặc nhiên trở thành bãi rác chung, không chỉ phải hứng chịu rác của những người sinh sống quanh đó mà ngay cả những người đi ngang qua cũng thản nhiên thải rác xuống. Mặc dù TP đã tốn nhiều công sức cải tạo nhiều con kênh nhưng chẳng được bao lâu những dòng kênh lại tiếp tục đối mặt với vấn nạn muôn thuở.
Những tưởng những dòng kênh tại nơi đây sẽ luôn phải chấp nhận số phận ngập trong rác như vậy nhưng mọi chuyện đã thay đổi. Chắc hẳn nhiều người dùng mạng xã hội TikTok đã có lần vô tình lướt qua một đoạn video với hình ảnh đập vào mắt khung cảnh toàn rác là rác. Đoạn video được quay dưới chức năng Time-Lapse (tua nhanh), trong đó là hình ảnh một nhóm người đang miệt mài dọn dẹp tại một địa điểm bao phủ toàn rác. Và cuối video, sau khi dọn dẹp xong chúng ta mới thấy được đó là khung cảnh của một dòng kênh mà đã bị che lấp lúc đầu bởi rất nhiều rác.
Đây là một trong rất nhiều video được đăng tải trên kênh TikTok của Sài Gòn Xanh với hơn 1,6 triệu người theo dõi và gần 24 triệu lượt thích. Được biết, Sài Gòn Xanh là nhóm do anh Nguyễn Lương Ngọc (27 tuổi) thành lập, lấy cảm hứng từ những video dọn dẹp rác thải tại các con kênh đen bốc mùi xung quanh khu dân cư của nhóm Padawara đến từ Indonesia. Ngay sau khi xem được, nghĩ là làm, nhóm bạn trẻ gồm 5 người hiện đang sinh sống và làm việc tại TP HCM đã cùng nhau thành lập nên nhóm Sài Gòn Xanh nhằm mục đích dọn dẹp sạch sẽ các kênh, rạch bị rác thải bao phủ.
Cho đến nay, sau 6 tháng hoạt động, Sài Gòn Xanh đã dọn dẹp hàng chục con kênh, rạch trong địa bàn thành phố với hàng chục tấn rác, trả lại dòng nước trong xanh cho TP HCM. Đồng thời số thành viên của nhóm cũng tăng lên đáng kể, hiện nhóm bao gồm 5 thành viên quản trị, hơn 10 thành viên chính thức và có thêm hơn 100 thành viên tham gia. Hầu hết các bạn tham gia đều là sinh viên hoặc là những người trẻ đã đi làm.
Công việc chính hàng ngày của các thành viên là cùng nhau khảo sát các ao hồ, sình lầy xung quanh những khu dân cư trong thành phố có mức độ ô nhiễm đáng báo động để lên kế hoạch chi tiết cho việc dọn dẹp. Tiếp đó, cả nhóm sẽ họp mặt lại để phân chia thành các đội nhỏ tiếp cận từng vùng kênh rạch với mức độ rác thải phân bổ khác nhau sao cho dễ dàng làm việc đạt hiệu quả tốt nhất.
Thông thường buổi làm việc sẽ bắt đầu từ 7 giờ và kết thúc sau khoảng 2-5 tiếng tuỳ số lượng rác thải tại từng địa điểm. Cứ sau mỗi lần thu dọn, nhóm sẽ mang túi rác đến các xe thu gom rác tại địa phương hoặc gửi tại các điểm tập kết rác của người dân. Nhóm còn làm thêm một số bảng nhắc nhở như “Xin đừng xả rác xuống kênh rạch” hoặc “Cấm đổ rác” đặt tại các địa điểm mà nhóm đi qua để mong muốn mọi người sẽ cùng nhau nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, chung tay để TP HCM trở thành một đô thị xanh, sạch, đẹp.
Đương nhiên khi làm việc sẽ không tránh khỏi những nguy hiểm có thể xảy ra như những món đồ sắc nhọn, mảnh sành, kim tiêm hay phải thường xuyên tiếp xúc với nguồn nước và rác thải ô nhiễm nặng. Nhiều khi các bạn tham gia bị những tai nạn ngoài ý muốn như chấn thương hay bị sốt và dị ứng vì môi trường nơi đó khá ẩm, hôi thối và nhiều vi khuẩn, lại còn dưới trời nắng gắt. Thế nhưng các bạn không vì ngại gian khó mà dừng lại hành trình đầy ý nghĩa của mình, ngược lại càng làm, càng thấy những dòng kênh rạch được giải cứu các bạn lại càng nâng cao khát khao phủ xanh kênh rạch tại nhiều nơi hơn nữa.
Lan tỏa hành trình
Không chỉ mang trong mình nghĩa vụ giải cứu kênh rạch mà Sài Gòn Xanh còn đưa khát khao của mình chia sẻ đến mọi người bằng cách đăng tải những video quay lại các hoạt động hàng ngày của nhóm lên nền tảng TikTok. Mỗi lần thực hiện dọn dẹp tại một địa điểm, nhóm các bạn trẻ sẽ ghi hình lại quá trình, thành quả trước và sau khi dọn dẹp với mong muốn truyền cảm hứng và tạo cơ hội lan tỏa hành động đẹp này đến với cộng đồng.
Nhóm Sài Gòn Xanh thực hiện giải cứu kênh rạch. (Ảnh: SGX)
Thật bất ngờ, khi nhóm nhận được rất nhiều sự chú ý từ phía người xem, từ vài nghìn lượt tương tác những ngày đầu thì hiện tại mỗi video đăng tải về nhóm đã thu hút cả triệu lượt xem và lượt yêu thích. Có những video thu hút đến 99,3 triệu lượt xem và có hơn 3 triệu lượt thích. “Các siêu nhân ngoài đời thực là đây chứ đâu, chúc các bạn sức khoẻ để có thể thực hiện tại nhiều nơi hơn nữa”, “Thật sự nếu không dọn dẹp không ai nghĩ đây là con kênh luôn. Cảm ơn các bạn rất nhiều”,… là hai trong số hơn 23 nghìn bình luận ủng hộ và cổ vũ việc làm của nhóm.
Và cũng chính nhờ vào hiệu ứng tích cực trên các nền tảng xã hội đã giúp Sài Gòn Xanh thu hút được thêm nhiều bạn trẻ đăng kí tham gia hàng tuần. “Tôi biết đến Sài Gòn Xanh sau khi xem được video của các bạn trên TikTok. Thật sự cảm thấy rất cảm phục các bạn, các bạn đã làm điều mà không phải ai cũng dám làm. Cũng vì thấy các bạn như vậy mà mình mong muốn góp sức nhỏ bé của mình chung tay làm điều to lớn cho thành phố nơi mình sinh ra và lớn lên”, M.Đức (27 tuổi, TP HCM) chia sẻ. Nghĩ là làm, tính đến nay M.Đức đã đồng hành cùng Sài Gòn Xanh 5 lần trong hành trình giải cứu kênh rạch.
G.Anh (19 tuổi, TP HCM) là sinh viên đại học tại một trường trong thành phố cho biết: “Thường vào cuối tuần sau những giờ học trên giảng đường em và các bạn trong lớp đều đăng ký tham gia cùng nhóm Sài Gòn Xanh. Bên cạnh bọn em thì cũng có nhiều bạn từ các trường đại học khác cũng tham gia cùng vì thế nên bên cạnh dọn rác bọn em cũng giao lưu với nhau và cả với các anh chị nữa. Công việc này tuy có hơi cực nhưng lại vừa ý nghĩa, vừa vui. Em dự định trong thời gian nghỉ hè sẽ đăng ký tham gia nhiều hơn”.
Không chỉ thu hút các bạn trẻ, Sài Gòn Xanh còn lan toả khát khao của nhóm đến cả những người nổi tiếng. Vào cuối tháng 3, hoa hậu Thùy Tiên cùng thành viên câu lạc bộ Sài Gòn Xanh lội bùn dọn rác thải ở kênh Hy Vọng, góp phần bảo vệ môi trường. Đây là một trong những hoạt động vô cùng ý nghĩa của nàng hậu và tạo được sức lan toả trong cộng đồng. Nhất là khi Thuỳ Tiên đang là một trong những hình mẫu được nhiều bạn trẻ hâm mộ và hướng tới khi cô liên tiếp thực hiện nhiều dự án cá nhân hướng về cộng đồng.
Có lẽ chưa bao giờ mà trend “biến hình cho kênh rạch”, “dọn rác kênh rạch” hay “ngâm mình dọn rác” lại hot đến thế. Nhờ có Sài Gòn Xanh mà cộng đồng biết đến và lan toả một hoạt động đầy ý nghĩa đến như vậy. Mong rằng trong tương lai Sài Gòn Xanh sẽ trở thành một làn sóng đánh thức tinh thần bảo vệ môi trường của người dân, từ đó giúp thay đổi hình ảnh các kênh rạch nói riêng và diện mạo TP nói chung.